Tầm soát ung thư cổ tử cung giúp bảo vệ sức khỏe sinh sản

Ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh lý nguy hiểm hàng đầu đe dọa sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và tầm soát đúng cách. Căn bệnh này hoàn toàn có thể ngăn ngừa và điều trị hiệu quả. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các phương pháp tầm soát ung thư cổ tử cung. Giúp chị em chủ động bảo vệ sức khỏe và hạnh phúc gia đình.

Ung thư cổ tử cung là gì?

Ung thư cổ tử cung là bệnh lý ác tính xuất phát từ các tế bào ở cổ tử cung (phần nối giữa tử cung và âm đạo). Thường phát triển do nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus) kéo dài. Đây là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, đặc biệt tại các nước đang phát triển.

Giai đoạn sớm thường không có triệu chứng rõ ràng, nhưng khi tiến triển có thể xuất hiện:

Chảy máu âm đạo bất thường (sau quan hệ, giữa chu kỳ, sau mãn kinh…).
Khí hư có mùi hôi, màu sắc lạ.
Đau vùng chậu, tiểu khó, sụt cân không rõ nguyên nhân.

Tỉ lệ phụ nữ mắc ung thư cổ tử cung ở việt nam hiện nay

Theo số liệu mới nhất từ GLOBOCAN 2022 và Bộ Y tế Việt Nam:

Hàng năm, Việt Nam ghi nhận khoảng 6.000 ca mắc mới ung thư cổ tử cung.
Hơn 3.000 phụ nữ tử vong mỗi năm do UTCTC, tương đương mỗi ngày có 7-8 ca tử vong.
Tỉ lệ mắc: Khoảng 13,6/100.000 phụ nữ, đứng thứ 2 trong các bệnh ung thư phổ biến ở nữ giới (sau ung thư vú).
Độ tuổi thường gặp: 35–55 tuổi, nhưng đang có xu hướng trẻ hóa.

Nguyên nhân tỉ lệ cao

Tầm soát còn hạn chế ,chỉ ~30% phụ nữ được sàng lọc định kỳ (Pap smear/HPV test).

Tỉ lệ tiêm vắc xin HPV thấp, dù vắc xin đã có mặt từ 2008, nhưng độ phủ chỉ đạt ~10-15% (theo Bộ Y tế, 2023).

Thiếu kiến thức phòng bệnh, nhiều người chủ quan với triệu chứng hoặc không biết về HPV.

Hậu quả nghiêm trọng nếu không phát hiện và điều trị kịp thời ung thư cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung nếu không được chẩn đoán sớm và can thiệp kịp thời sẽ dẫn đến nhiều hậu quả nặng nề, ảnh hưởng đến sức khỏe, khả năng sinh sản, thậm chí tính mạng của người bệnh.

UTCTC giai đoạn muộn có thể lan rộng đến:

Âm đạo, tử cung, buồng trứng → Suy giảm chức năng sinh sản.

Bàng quang, trực tràng → Gây tiểu ra máu, đại tiện khó, rò bàng quang-âm đạo.

Phổi, gan, xương → Đau đớn toàn thân, suy kiệt nhanh.

Mất khả năng sinh sản, phải cắt bỏ tử cung, buồng trứng nếu bệnh tiến triển. Xạ trị, hóa trị ảnh hưởng đến chất lượng trứng.

Đau đớn kéo dài và suy kiệt cơ thể. Đau vùng chậu dữ dội do khối u chèn ép dây thần kinh. Chảy máu âm đạo không kiểm soát. Sụt cân nhanh, suy dinh dưỡng do khối u tiêu hao năng lượng.

Nếu phát hiện ở giai đoạn quá muộn, tỉ lệ tử vong cao.

Vì sao phải tầm soát ung thư cổ tử cung đúng cách

Ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa và chữa khỏi nếu phát hiện sớm.

Ung thư cổ tử cung cần phát hiện sớm giai đoạn tiền ung thư. Vì ung thư cổ tử cung phát triển chậm (5-15 năm), bắt đầu từ tổn thương tiền ung thư (do HPV). Xét nghiệm Pap smear/HPV test có thể phát hiện tế bào bất thường trước khi chúng thành ung thư. Giúp điều trị đơn giản thay vì phẫu thuật nặng. 90% ca ung thư cổ tử cung có thể ngăn chặn nếu tầm soát định kỳ đúng cách.

Tầm soát đúng cách giúp giảm tỉ lệ tử vong đáng kể. Ở giai đoạn sớm, tỉ lệ sống sau 5 năm lên đến 92%. Nếu phát hiện muộn, tỉ lệ này chỉ còn 15–20%. Vì thế, tầm soát đúng cách giúp phát hiện bệnh khi chưa có triệu chứng, tăng cơ hội chữa khỏi.

Tầm soát, phát hiện ung thư cổ tử cung sớm giúp tiết kiệm chi phí điều trị. Bởi chi phí điều trị UTCTC giai đoạn muộn tốn kém gấp 10–20 lần so với can thiệp sớm. Hơn nữa, điều trị tiền ung thư (như khoét chóp) vẫn giữ được tử cung, duy trì khả năng mang thai. Nếu phát hiện muộn, phải cắt bỏ tử cung/toàn bộ vùng chậu, vô sinh vĩnh viễn.

Dù tiêm vắc xin HPV giảm nguy cơ đáng kể, nhưng không phòng được 100%. Vẫn cần kết hợp tầm soát dù đã tiêm phòng. Bởi ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm thường không có triệu chứng rõ ràng hoặc bị nhầm lẫn với một số bệnh lý phụ nữ khác.

Phương pháp tầm soát đúng cách

Xét nghiệm Pap smear (Phết tế bào cổ tử cung)

Mục đích: Phát hiện tế bào bất thường trước khi chúng trở thành ung thư.
Độ tuổi: Bắt đầu từ 21 tuổi, lặp lại 3 năm/lần nếu kết quả bình thường.
Quy trình: Bác sĩ dùng dụng cụ nhỏ lấy tế bào từ cổ tử cung. Mẫu được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích dưới kính hiển vi.

Xét nghiệm HPV

Mục đích: Tìm virus HPV nguy cơ cao (chủng 16, 18, 31, 45…).
Độ tuổi: Từ 30 tuổi, lặp lại 5 năm/lần nếu âm tính.
Ưu điểm: Phát hiện sớm nguy cơ trước khi tế bào biến đổi.

Kết hợp Pap smear + HPV test

Khuyến cáo: Cho phụ nữ 30–65 tuổi, mỗi 5 năm/lần nếu kết quả bình thường.

Soi cổ tử cung và sinh thiết

Chỉ định: Khi Pap smear hoặc HPV test có kết quả bất thường.
Quy trình: Bác sĩ dùng máy soi phóng đại cổ tử cung. Nếu nghi ngờ, lấy mẫu mô (sinh thiết) để xét nghiệm giải phẫu bệnh.

Website: bosvietnam.com – thietbiytecx.com