Ung thư đại-trực tràng đứng hàng thứ ba ở nam giới và hàng thứ hai ở nữ giới trên toàn thế giới và là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 trong các nguyên nhân tử vong do ung thư. Để tầm soát ung thư đại-trực tràng tốt nhất thì phương pháp nội soi đại tràng được coi là phương pháp tầm soát tốt nhất hiện nay.

1. NỘI SOI ĐẠI TRÀNG LÀ GÌ?

Nội soi tiêu hóa hay nội soi đại tràng là kỹ thuật y học dùng để chẩn đoán hoặc can thiệp điều trị bệnh lý đại trực tràng.

Đây là phương pháp tin cậy nhất chẩn đoán polyp, ung thư đại tràng. Khi nội soi đại tràng, bác sĩ sẽ dùng ống nội soi dây mềm đưa vào bên trong đại tràng, ở đầu ống soi có gắn camera để quan sát rõ ràng bên trong niêm mạc đại tràng, phát hiện những tổn thương, bất thường như viêm đại tràng, polyp, khối u… Từ đó có hướng xử lý hiệu quả, đúng đắn.

2. TẠI SAO PHẢI NỘI SOI ĐẠI TRÀNG?

2.1 Tầm soát ung thư đại tràng:

Ung thư đại-trực tràng đứng hàng thứ ba ở nam giới và hàng thứ hai ở nữ giới trên toàn thế giới và là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 trong các nguyên nhân tử vong do ung thư. Hàng năm, khoảng 150.000 trường hợp ung thư đại-trực tràng được chẩn đoán và 50.000 trường hợp tử vong vì bệnh lý này tại Hoa Kỳ.

Nếu ung thư đại-trực tràng được nhận thức và tầm soát thì chúng ta có thể ngăn ngừa được ít nhất 30.000 trường hợp tử vong do ung thư đại-trực tràng. Nội soi đại tràng là tiêu chuẩn vàng trong tầm soát ung thư đại-trực tràng.

2.2 Những người nào sẽ phải nội soi?

Nội soi đại tràng cũng thường được bác sĩ chỉ định khi người bệnh có các triệu chứng như: rối loạn đi tiêu, tiêu phân lẫn máu, tiêu chảy kéo dài, đau bụng quanh rốn hay dọc khung đại tràng, sụt cân không rõ nguyên nhân, tiền căn gia đình người bệnh có ung thư hay polyp đại-trực tràng…

Tầm soát ung thư đại-trực tràng nhằm phát hiện những tổn thương ung thư sớm, tổn thương tiền ung thư không có triệu chứng và giảm tỷ lệ mắc cũng như tử vong do ung thư đại-trực tràng. Nội soi đại tràng có thể phát hiện những tổn thương tiền ung thư, ung thư sớm hay muộn ở đại-trực tràng. Ung thư sớm và tiền ung thư có thể được điều trị khỏi hoàn toàn qua nội soi.

2.3 Giúp phát hiện các bất thường trong đại tràng:

Nội soi đại tràng giúp bác sĩ phát hiện những bất thường như: viêm loét đại tràng, các polyp, khối u lành tính hay ác tính, các tổn thương đại tràng bị chảy máu. Hiện nay với thế hệ máy nội soi hiện đại như: nội soi phóng đại kết hợp với dải tần ánh sáng hẹp (Narrow Band Imaging – NBI), nội soi nhuộm màu (Chromoendoscopy), các bác sĩ có thể phát hiện vùng niêm mạc lành và ung thư rõ nét hơn; Qua đó giúp cho sinh thiết hiệu quả, chính xác vào vùng có tế bào ung thư, cho phép phát hiện những tổn thương nhỏ kể cả các tổn thương nhỏ 2 mm …

Khi phát hiện các bất thường, bác sĩ có thể tiến hành các can thiệp như: Sinh thiết lấy mẫu bệnh phẩm chẩn đoán mức độ biến đổi tế bào, chẩn đoán chính xác ung thư, qua nội soi các bác sĩ có thể can thiệp cầm máu (nếu đang chảy máu) hoặc cắt polyp để tránh polyp chảy máu, ung thư hóa.

Thời gian nội soi đại tràng chẩn đoán:

Quá trình nội soi diễn ra từ 15 đến 30 phút. Người bệnh nội soi được gây mê và có thể xuất viện ngay sau khi nội soi 1 – 2h. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể nội soi đại tràng không gây mê tức là người bệnh tỉnh táo hoàn toàn trong quá trình nội soi, nhưng người bệnh có thể cảm giác tức nặng bụng dưới hoặc đau nhẹ tùy theo cảm giác đau của từng người.

Bên cạnh đó, nội soi viên nang (Capsule endoscopy) có thể giúp chẩn đoán bệnh lý ở đại tràng tức là người bệnh nuốt một camera nhỏ.

Trong quá trình tiêu hóa, Camera sẽ quan sát toàn bộ ống tiêu hóa và ghi lại thông tin. Thời gian để quan sát toàn bộ ống tiêu hóa (dạ dày – ruột non – đại tràng) mất từ 6 – 10 giờ. Ưu điểm là người bệnh chỉ phải nuốt một camera như nuốt một viên thuốc; quan sát toàn bộ ống tiêu hóa. Tuy nhiên, nhược điểm là không lấy mẫu bệnh phẩm sinh thiết khi có tổn thương. Đây cũng là nội soi thụ động phụ thuộc vào nhu động ống tiêu hóa nên đánh giá tổn thương ở dạ dày và đại tràng sẽ hạn chế vì có góc khuất mà camera không nhìn thấy được.

3. Trước khi nội soi phải chuẩn bị gì?

Bước 1: Lên lịch và chuẩn bị

Trước khi nội soi, người bệnh cần làm một số xét nghiệm máu cũng như nhận thuốc để làm sạch đại tràng tại nhà. Do đó, hãy lên lịch và đặt khám trước với bác sỹ để tiết kiệm thời gian.

Hiện nay, có 2 loại nội soi đại trực tràng là nội soi không đau (gây mê) và nội soi không gây mê. Nếu chọn nội soi gây mê, cần người nhà đi cùng để đưa về sau khi thực hiện nội soi.

Bước 2: Điều chỉnh chế độ ăn uống

Để giúp đại trực tràng sạch hơn, trước 3-4 ngày trước nội soi nên ăn thức ăn nhẹ; dùng những thực phẩm ít chất xơ; dễ tiêu hóa như: bánh mỳ, rau củ trái cây không hạt, cơm, không vỏ, thịt nạc, trứng.

Bên cạnh đó, cũng tránh những thực phẩm như: các loại quả hạch; thực phẩm giàu chất béo; ngũ cốc; bỏng ngô; trái cây có vỏ hoặc hạt; bông cải xanh; ngô; đậu Hà Lan…

Đồng thời, dừng sử dụng vitamin hoặc các chất bổ sung khác. Nếu đang dùng các loại thuốc trị bệnh, hãy hỏi ý kiến bác sĩ xem có cần dừng lại không.

Bước 3: Chuẩn bị trước ngày nội soi

1 ngày trước khi nội soi, không nên ăn những thực phẩm cứng, rắn; cần uống nhiều nước lọc, tránh xa các loại nước ngọt có phẩm màu. Hai giờ trước khi làm thủ thuật, không được ăn hay uống bất cứ thứ gì.

Bước 4: Làm sạch ruột

Để được hướng dẫn chi tiết nhất về cách làm sạch ruột; bác sỹ tại bệnh viện nơi mình đang thăm khám sẽ tư vấn và giải thích rõ ràng. Quá trình thanh lọc có thể kéo dài cho đến khi tới bệnh viện. Do đó, nếu quá lo lắng, có thể sử dụng thêm bỉm dành cho người lớn và mang thêm quần áo.

Chuẩn bị để nội soi có thể khá bất tiện; nhưng đây là sự chuẩn bị cần thiết để quá trình nội soi sẽ nhanh hơn, hiệu quả hơn, bác sỹ dễ quan sát hơn.